Molta í krukku er verkefni þar sem við skoðum hvernig efni brotna niður í náttúrunni. Gerum moltu í krukku. Nemendur rannsaka ólík efni og hvernig náttúruleg ferli og niðurbrot eiga sér stað.
Þema: Úrgangur og neysla, lífbreytileiki.
Fyrir hvern? Leikskólastig, grunnskólastig.
Tími: Verkefnið tekur heila önn.
Markmið
Markmiðið er að nemendur öðlist skilning á muninum milli niðurbrjótanlegra efna og efna sem brotna ekki niður.
Efni og áhöld
Þú þarft:
Stóra glæra krukku, ílát eða gamalt fiskabúr.
Notast má við rauðkálskrukkur, gömul fiskabúr eða jafnvel víða blómavasa. Lykilatriðið er að efnið sé gagnsætt.
Lífrænt: grænmæti, t.d. hálfa papríku, gúrku
Pappír: Dagblaðaörk
Plast: plastgaffall
Fernur: hluti af mjólkurfernu
Málmar: lok af áldós eða álpappír
Valkvætt: Karsafræ eða chia-fræ.
… og fleira! Látið ykkur endilega detta fleiri efni í hug með nemendunum.
Aðferð
Fyllið ílátið með nemendum af mold og hafið tilraunaefnið sýnilegt upp við glerið. Þá má t.d. sjá hvernig paprikan brotnar niður á nokkrum vikum, dagblaðaörk á mánuðum og önnur efni haldast óbreytt.
Tilvalið er að sá t.d. karsa- eða chia-fræjum í moldina til að skoða gróanda í samhengi við niðurbrotið.
Í þessu verkefni skoða nemendur hversu hratt ólík efni brotna niður í jörðinni. Það gera þau með því að fylgjast með niðurbrotsferlinu í gegnsærri krukku. Verkefnið tekur a.m.k. eina skólaönn.
Dæmi um spurningar sem nemendur geta hugleitt á meðan og eftir að ferlið á sér stað:
- Hvað brotnar fyrst niður?
- Hvað tekur lengri tíma að brotna niður?
- Er eitthvað í krukkunni sem helst algjörlega óbreytt?
- Hvað þykir þér athyglisverðast við athuganir þínar eða ferlið í heild sinni?
Nemendur skrá reglulega hjá sér athuganir sínar yfir önnina.
Verkefnið fylgir nýju námsefni Hreint haf – plast á norðurslóðum sem kemur út hjá Menntamálastofnun og Landvernd á næstunni.
