Tími: 80 – 120 mín

Markmið:

• Að nemendur átta sig á mismunandi ábyrgð á losun gróðurhúsalofttegunda
• Að nemendur skilja að loftslagshamfarir hafa mismikil áhrif á fólk, bæði eftir búsetu og margra annarra þátta og aðstæðna
• Að nemendur geti sett sér í spor annarra og efli hæfni til samkenndar
• Að nemendur finni saman á lausnaðamiðaðan hátt hvað þarf að gera til þess að stuðla að loftslagsréttlæti

Framkvæmd:

Undirbúningur: Nemendur lesa sér til um loftslagsréttlæti hér. Einnig eru skoðuð gögn á https://ourworldindata.org/ um sögulega, uppsafnaða losun gróðurhúsalofttegunda mismunandi landa og um núverandi losun á íbúa í hverju landi.

Hlutverkaleikurinn: Í leiknum eru 6 hlutverk. Nemendum er skipt niður í þessa hópa, nokkrir nemendur eru í hverjum hópi (hægt er að fækka hópum ef það hentar betur nemendafjölda eða öðrum aðstæðum):

1. Ungmenni úr hópi frumbyggja í Brasílíu sem berjast gegn eyðingu regnskógarins í landinu
2. Ungmenni úr hópi Pacific climate worriers sem berjast fyrir réttlátum loftslagsaðgerðum
3. Ungmenni frá Mósambík, Malaví og Madagaskar sem þurfa að neyðaraðstoð að halda eftir að hitabeltislægðin Ana olli gríðarlegu tjóni á heimili þeirrar og ræktarlandi
4. Ungmenni sem eru fremstir í röð hjá FridaysForFuture, hafa mikinn áhuga á loftslagsmálum, góðan skilning á loftslagsréttlæti og eru mjög virkir í baráttu samtakanna
5. Ungmenni í íslenskum grunnskóla sem hafa hingað til ekki hugsað mikið um loftslagsréttlæti en eru opin fyrir að læra um það og velta málunum fyrir sér
6. Ungmenni í íslenskum skóla sem hafa lítinn áhuga á loftslagsmálum og eru ekki tilbúnir til þess að breyta lífsstílnum sínum mikið

Hóparnir ræða stuttlega saman hvar þeir standa í umræðunni um loftslagsréttlæti.

Síðan byrjar hlutverkaleikurinn með fiskibúrs-aðferðinni.

8 stólum raðað í hring í miðju stofuna. Hver hópur velur sér einn talsmann sem tekur sæti í þessum hring. Fundarstjórinn (kennarinn eða eftir aðstæðum einn nemandi) tekur sæti á einum stól og einn stóll er auður. Hinir nemendur raða sínum stólum í hring í kringum 8 stóla hringinn. Ungmennin eru kominn saman til þess að ræða um loftslagsréttlæti. Byrjað er á því að talsmenn hvers hóps koma í stuttu máli sínum sjónarmiðum á framfæri um stöðu sína og skoðun varðandi loftslagsréttlæti. Síðan byrja umræður sem fundarstjórinn stjórnar með það að markmiði að koma sér í lokin saman um sameiginlegar áherslur í loftslagsaðgerðum sem geta stuðlað að auknu loftslagsréttlæti. Vilji nemandi sem situr í ytra hringnum leggja eitthvað til málsins getur hann sest á auða stólinn í innra hringum og sagt frá sinni skoðun. Þegar hann er búinn með mál sitt fer hann til baka á stólinn sinn í ytri hringnum og aðrir geta komið inn í umræðuna með því að setjast á auða stólinn. Þannig geta orðið líflegar umræður þar sem allir hafa möguleikar á að taka til máls á skipulagðan hátt.

Heimild um fiskibúrs-aðferðina er héðan.

Verkefnið er hluti af óútgefinni handbók eftir Guðrúnu Schmidt um menntun til sjálfbærni sem gefin verður út af Skólum á grænni grein, Landvernd, Menntamálastofnun og Rannís.