Raforkuöryggi á Vestfjörðum best tryggt með jarðstrengjum
Fulltrúar stjórnar og framkvæmdastjóri Landverndar Salome Hallfreðsdóttir afhenda Þórdísi Kolbrúnu Reykfjörð ráðherra skýrsluna Jarðstrengir á Vestfjörðum (e. Comparison of Hight Voltage Cables Iceland)
Fréttatilkynning frá Landvernd – 10. janúar 2018
Meira en tífalda má raforkuöryggi á Vestfjörðum með því að setja hluta Vesturlínu og fleiri línur á sunnanverðum Vestfjörðum í jörð. Hinsvegar gerir virkjun Hvalár ekkert til að bæta raforkuöryggið þar. Þetta er meðal niðurstaðna ráðgjafarfyrirtækis á sviði raforkumála sem Landvernd fékk til þess að leita leiða til þess að styrkja raforkuflutningskerfið á Vestfjörðum og bæta raforkuöryggi. Framkvæmdastjóri og starfandi formaður Landverndar afhentu í dag Þórdísi Kolbrúnu R. Gylfadóttur ferðamála-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra fyrsta eintak skýrslunnar.
Lengi hefur verið rætt um þann vanda sem Vestfirðingar eiga við að etja þar sem er lakara raforkuöryggi en annarsstaðar á landinu. Stjórn Landverndar óskaði í október sl. eftir úttekt á möguleikum á að bæta úr ástandinu hjá kanadísku ráðgjafarfyrirtæki á sviði raforkuflutnings, METSCO Energy Solutions. Úttektin liggur nú fyrir og eru niðurstöður hennar að með því að leggja samtals fimm 66 og 132 kílóvolta línur í jörð má bæta raforkuöryggi Vestfirðinga meira en tífalt.
Vesturlína, sem svo er kölluð, samanstendur af Geiradalslínu 1, Mjólkárlínu 1 og Glerárskógarlínu 1 og liggur frá Hrútafirði til Mjólkárvirkjunar. Línan er rekin á 132 kílóvolta spennu. Um hana fer allur raforkuflutningur til Vestfjarða. Truflanir á línunni hafa verið þónokkrar á undanförnum árum. Minni línur liggja á firðina, það er 66 og 33 kílóvolta línur og iðulega hafa verið truflanir vegna þeirra líka. Tálknafjarðarlína og Breiðadalslína eru 66 kílovolta loftlínur og frá Breiðadal er 66 kílóvolta lína til Bolungarvíkur og Ísafjarðar og síðan 66 kílóvolta jarðstrengur milli Ísafjarðar og Bolungavíkur. Þrjár 33 kílóvolta loftlínur tengja síðan Mjólká við Breiðadal með tengingu til Hrafnseyrar og Þingeyrar. Sömuleiðis eru 33 kílovolta línur frá Geiradal til Hólmavíkur og frá Keldeyri til Bíldudals.
Því hefur verið haldið fram í umræðu um 55 MW Hvalárvirkjun að hún muni bæta raforkuöryggi svæðisins. Á Ströndum liggur annað kerfi raforkudreifingar og er raforkuöryggi þar ekki talið vandamál. Ekki hefur verið vísað til þess í umræðu um virkjun Hvalár.
Skýrsla kanadíska ráðgjafarfyrirtækisins tekur af öll tvímæli um það að virkjun Hvalár og sú tenging hennar við flutningskerfi sem hefur verið í umræðunni, styrkir sem slík ekki raforkuöryggi Vestfirðinga. Auknu raforkuöryggi má hinsvegar koma á með því að leggja áðurnefndar loftlínur í jörð. Myndi raforkuöryggi Vestfirðinga aukast meira en tífalt eins og áður segir og fram kemur í skýrslunni að framkvæmdatími slíkra jarðstrengja sé almennt ekki meira en 1-2 ár og heildartími með leyfisveitingum 2-3 ár. Fjárfesting í jarðstrengjum skilar sér mun fyrr en þegar um loftlínur er að ræða, sem tekur oft 8-10 ár að leggja, með leyfisveitingaferli.
Tillaga skýrsluhöfunda er að endurnýja Mjólkárlínu (MJ1) með jarðstreng og sömuleiðis fjórar 66 kílóvolta línur; Tálknafjarðarlínu 1 (TA1), Bolungarvíkurlínu 1 (BV1), Breiðadalslínu 1 (BD1) og Ísafjarðarlínu 1 (IF1). Um væri að ræða um 194 km leið samtals. Við þetta er raforkuöryggi talið batna tífalt. Benda má á að svokölluð hringtengin raforku um Vestfirði, sem mikið er nefnd í tengslum við Hvalárvirkjun, mundi kalla á sambærilega styrkingu þess hluta raforkukerfisins sem hér ræðir, auk kostnaðarsamrar og erfiðrar tengingar virkjunarinnar við Ísafjörð og nærsveitir. Þá eru jákvæð áhrif jarðstrengja miðað við loftlínur á landslag og ásýnd byggða ótvíræð.
Landvernd vill stuðla að málefnalegri umræðu um nýtingu íslenskrar náttúru til öflunar raforku og um raforkuflutning. Skýrslan er 21 síða að lengd og er gefin út á ensku. Vonast samtökin til þess að skýrslan geti styrkt grundvöll fyrir upplýstri umræðu og bætt ákvörðunartöku stjórnvalda bæði á landsvísu og í heimabyggð um þessi vandmeðförnu mál.
