Umsögn um tillögu að deiliskipulagsbreytingu Árneshrepps dagsett 14. nóvember 2018
Stjórn Landvernda undrast á því að Hvalárvirkjun skuli enn vera á dagskrá
Stjórn Landverndar lýsir undrun sinni á því að Hvalárvirkjun skuli enn vera á dagskrá því á henni eru stórkostlegir annmarkar sem Landvernd og aðrir ólögbundnir umsagnaraðilar hafa ítrekað bent á, en einnig Skipulagsstofnun, Umhverfisstofnun og Náttúrufræðistofnun Íslands. Hér eru athugasemdir samtakanna við tillögu hreppsnefndar Árneshrepps um breytingar á deiliskipulagi hreppsins vegna rannsókna fyrir fyrirhugaða Hvalárvirkjun.
Markmið deiliskipulagsins kemur fram á bls. 1 í greinagerð ásamt umhverfisskýrslu Verkís (hér eftir greinargerð) þar sem verið er að skapa svigrúm fyrir undirbúningsrannsóknir vegna virkjunar Hvalár í samræmi við breytt aðalskipulag. Þar stendur jafnframt „Þá er markmiðið einnig að framkvæmdin valdi eins lítilli röskun á umhverfinu og kostur er, bæði til lengri og skemmri tíma, svo sem með aðlögun mannvirkja að landslagi, vönduðum frágangi og mótvægisaðgerðum.“
Framkvæmdin mun valda mikilli röskun á náttúrunni
Ljóst er að framkvæmdin mun valda mikilli röskun á náttúru, óbyggðum víðernum og landslagi og því verður ekki betur séð en að þær breytingar sem fyrirhugaðar eru á deiliskipulaginu séu í raun fyrsti áfangi virkjunarframkvæmda, frekar en að verið sé að rannsaka hagkvæmni þess að virkja rennsli Hvalár, Rjúkanda og Eyvindafjarðarár. Ný 25 km vegalögn upp á Ófeigsfjarðarheiði þar sem vinnuslóðarnir kvíslast norður að Neðra Eyvindarfjarðarvatni og suður að ánni Rjúkjandi mun raska óbyggðum víðernum Ófeigsfjarðarheiðar til frambúðar. Stjórn Landverndar vill benda á að hægt er að lágmarka óafturkræft rask vegna rannsókna sbr umfjöllun hér fyrir neðan um möguleika á flutningi á kjarnabor í hlutum inn á svæðið með þyrlu.
Eins og kemur fram hér fyrir neðan er allt það rask sem lagt er til í greinargerðinni ónauðsynlegt vegna þeirra rannsókna sem lagt er upp með og því ekki um annað að ræða en einbeittan vilja til þess að eyðileggja svæðið áður en framkvæmdaleyfi hefur verið veitt.
Eyðilegging náttúrunnar eykur ekki skilning á umhverfi og sjálbærni, heldur lamar tengsl samfélaga við land sitt og náttúru og dregur úr getu þeirra til þess að sjá sig sjálf í tengslum við umhverfi sitt.
Landvernd hefur látið sig verndun náttúru, búsetu og menningarlandslags í Árneshreppi varða um árabil en samtökin höfðu frumkvæði að þingsályktun nr. 35/128 um efnið sem samþykkt var 15. mars 2003. Nú síðast sendu samtökin ábendingar til Skipulagsstofnunar varðandi afgreiðslu stofnunarinnar á breytingum á aðalskipulagi dags. 6.sept 2018 þar sem segir
„Landvernd áréttar að um gríðarlega afdrifaríka ákvörðun er að ræða, en skipulagsáætlun sú sem Skipulagsstofnun staðfesti 25. júní 2018 varðar ein og sér umtalsverðan hluta óbyggðs víðernis Íslands, sem standa skal vörð um skv. markmiðsákvæði náttúruverndarlaganr. 60/2013“
Reykjavík, 28. desember 2018
