Stjórn Landverndar boðar til aðalfundar samtakanna kl. 16:00 föstudaginn 23. maí í Tjarnabíó, við Tjarnargötu í Reykjavík. Á aðalfundi er mörkuð stefna samtakanna.
Fundargestir eru beðnir að skrá sig fyrirfram.
Dagskrá
15:30 Húsið opnar
16:00 Þorgerður María, formaður Landverndar setur fundinn
16:05 Aðalfundarstörf
· Kosning fundarstjóra og fundarritara.
· Kosning í nefndir, kjörnefnd, allsherjarnefnd og laganefnd
· Skýrsla stjórnar, Þorgerður María.
· Kynning ársreiknings og hann lagður fram til samþykktar.
Björg Eva Erlendsdóttir, framkvæmdastjóri Landverndar.
· Kosning skoðunarmanna reikninga
16:25 Ný stefna borin upp til samþykktar.
16:40 Lagabreytingar bornar upp til samþykktar og tillaga um árgjald.
16:45 Niðurstaða úr stjórnarkjöri. Ný stjórn kynnt og stjórnarmenn kvaddir.
17:00 – 17:15 Kaffihlé.
17:15 Ályktanir fundarins bornar upp til samþykktar.
17:35 Grænfáninn – menntun til framtíðar. Sigurlaug Arnardóttir.
17:45 Gjörningur í mynd og söng. Rán Flygenring.
18:00 Ávarp umhverfis, orku og auðlindaráðherra. Jóhann Páll Jóhannsson.
Viðurkenning Landverndar veitt
18:10 – 18:40 Almennar umræður.
Viðurkenning Landverndar veitt
19:00 Fundi slitið, léttar veitingar, snarl og spjall
19:30 Fræðsluganga í kringum Tjörnina, eða á næsta bar, eftir því sem veður og aðstæður leyfa
Nánari upplýsingar
Atkvæðisrétt á aðalfundi hafa skráðir félagar sem greitt hafa félagsgjald undanfarins starfsárs a.m.k. viku fyrir aðalfundinn. Hið sama gildir um fulltrúa aðildarfélaga, fyrirtækja og stofnana sem eru í Landvernd. Málfrelsi, rétt til setu og tillögurétt á aðalfundi hafa allir skráðir félagar í Landvernd.
Tillögur stjórnar að ályktunum aðalfundar 2025:
Uppfærð útgáfa 21. maí. Tillögur voru uppfærðar af stjórn í samstarfi við sendendur.
Loftslagsmál: Skortur á árangri kallar á róttækar aðgerðir
Landvernd lýsir yfir alvarlegum áhyggjum af litlum árangri Íslands í loftslagsmálum, þrátt fyrir að aðgerðaáætlanir hafi verið til staðar um árabil. Án raunverulegra aðgerða mun Ísland ekki geta staðið við skuldbindingar sínar samkvæmt Parísarsamkomulaginu, með tilheyrandi skaða fyrir náttúru og efnahag. Landvernd hvetur stjórnvöld til að setja aðgerðaáætlun með metnaðarfullum, tímasettum, mælanlegum og fjármögnuðum markmiðum í þágu loftslagsins.
Líffræðileg fjölbreytni: Þörf er á þjóðarátaki í náttúruvernd
Vistkerfi og líffræðileg fjölbreytni eru undir stöðugu álagi. Mikilvægt er að á Íslandi sé skýr löggjöf og stefna um verndun náttúru og vistkerfa. Landvernd hvetur til þjóðarátaks í náttúruvernd þar sem stjórnvöld hafi forgöngu um að leiða saman almenning, sveitarfélög, fræðasamfélag og fyrirtæki í markvissum aðgerðum til að stöðva náttúrutap. Einnig þurfa stjórnvöld að vinna markvisst að hinu svokallaða „30×30“-markmiði rammasamnings SÞ um líffræðilega fjölbreytni, þ.e. að vernda 30% hafs og lands fyrir árið 2030.
Náttúruvernd í orkuuppbyggingu:Engin orkuuppbygging án heildrænnar náttúruverndarstefnu
Landvernd beinir til stjórnvalda að tryggja að orkuöflun vegna orkuskipta verði ekki á kostnað ósnortinnar náttúru og líffræðilegrar fjölbreytni. Allar ákvarðanir um nýjar virkjanir þurfa að byggjast á heildrænu mati þar sem náttúruvernd hefur raunverulega vigt. Landvernd skorar á Alþingi að setja lögbundin viðmið um vernd verðmætra vistkerfa og tryggja að endurnýjanleg orka verði þróuð af ábyrgð.
Loftslagsmál: Hætta af hnignun AMOC-hringrásarinnar
Veiking AMOC straumkerfisins (e. Atlandic meriodional overturning circulation) hefur bein áhrif á veðurkerfi, sjávarhita, sjávarstöðu og vistkerfi beggja vegna Atlantshafs. Ísland er í lykilstöðu til að stuðla að rannsóknum og vitundarvakningu um þetta mikilvæga efni. Landvernd skorar á stjórnvöld að verja fjármagni til, og efla stuðning við vísindasamfélagið til að fylgjast grannt með þróun AMOC straumkerfisins og upplýsa um afleiðingar veikingar þess.
Sjókvíaeldi
Landvernd skorar á stjórnvöld að laxeldi í opnum sjókvíjum verði fasað út og að endingu bannað við Íslandsstrendur. Opnar sjókvíar eru tímaskekkja og starfsemin veldur alvarlegum umhverfisskaða.
Vindorka
Landvernd skorar á stjórnvöld að tryggja skýra og sterka löggjöf og heildstæða stefnu um vindorkunýtingu, áður en lengra verður haldið við leyfisveitingar til vindorkuvera, með áherslu á verndun náttúru og landslags. Vindorkuver valda óafturkræfum náttúruspjöllum, stórfelldu landraski, sjón- og hljóðmengun, skaða vistkerfi, samfélög og ógna líffræðilegri fjölbreytni. Landvernd telur æskilegt að orkuinnviðir þjóðar, framleiðsla og dreifing, verði í almannaeigu til framtíðar til að tryggja beina aðkomu almennings að náttúruvernd.
Skógrækt
Landvernd hvetur til að stjórnvöld móti stefnu um skógrækt til kolefnisbindingar með sjálfbærniviðmiðum sem uppfylla skilgreiningu reglugerðar Evrópusambandsins um sjálfbæran rekstur. Með því verði tryggt að skógrækt leiði ekki til breytinga á vistkerfum sem eru viðkvæm fyrir hnignun líffræðilegrar fjölbreytni, svo sem á búsvæðum mófugla og annara ábyrgðartegunda Íslands samkvæmt Bernarsamningnum. Það felst meðal annars í að sneiða hjá notkun ágengra tegunda við skógrækt. Landvernd telur að skógræktarsvæði stærri en 100 hektarar verði að vera umhverfismatsskyld.
Aðgengi að Heiðmörk: Almannaréttur, meðalhóf og verðmæti náttúrunnar
Gott aðgengi að náttúrunni felur í sér mikil samfélagsleg, heilsufarsleg og menningarleg verðmæti fyrir almenning og styður jafnframt við náttúruvernd. Því vekja áform um að takmarka aðgengi að Heiðmörk áhyggjur, en Heiðmörk er stærsta og fjölsóttasta útivistarsvæði höfuðborgarsvæðisins, með fjölbreyttum gróðri og einstökum jarð- og vatnafræðilegum eiginleikum. Mikilvægt er að tryggja áframhaldandi aðgengi allra að Heiðmörk, óháð aldri og hreyfigetu. Landvernd hvetur alla sem koma að framtíðarskipulagi Heiðmerkur til að virða almannarétt og beita meðalhófi í ákvarðanatöku. Leitað verði allra leiða til að samræma markmið um vatnsvernd og rétt fólks til aðgangs að náttúru svæðisins, í anda sjálfbærrar þróunar og lýðræðis.
Þétting byggðar og almenningssamgöngur
Landvernd telur mikilvægt að þétta byggð og skipuleggja blandaða byggð þar sem lögð er áhersla á 15 mínútna borgina. Þá er mikilvægt að gæta þess að í íbúðarbyggð sé gróður, birta og skjól og að ekki sé gengið á þau gæði við þéttingu byggðar. Landvernd styður heilshugar uppbyggingu Borgarlínunnar.
Fyrsta útgáfa:
ATH þessar ályktanir hafa verið uppfærðar hér fyrir ofan.
Loftslagsmál: Skortur á árangri kallar á róttækar aðgerðir
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Skortur á árangri kallar á róttækar aðgerðir og Landvernd lýsir yfir alvarlegum áhyggjum af því hversu litlum árangri Ísland hefur náð í að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda, þrátt fyrir að aðgerðaáætlanir hafi verið til staðar um árabil. Ísland þarf að hraða orkuskiptum, styrkja kolefnisgjöld, stunda auðgandi landbúnað, vinna gegn matarsóun, byggja vistvænar byggingar og tryggja að allar helstu losunargreinar axli ábyrgð. Án raunverulegra aðgerða mun Ísland ekki standa við skuldbindingar sínar samkvæmt Parísarsamkomulaginu — með tilheyrandi skaða fyrir bæði náttúru og efnahag. Landvernd hvetur stjórnvöld til að setja aðgerðaráætlun sem er metnaðarfull, tímasett og mælanleg markmið í þágu loftslagsins. Í Töflu 1, sést að stóru fyrirtækin eru að bæta við sig á árinu 2024 m.v. 2023, en þurfa að draga saman um 7-8% til að hjálpa Íslandi til að ná lögbundnum markmiðum.
Líffræðileg fjölbreytni: Kallað er eftir þjóðarátaki í náttúruvernd
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Tjón á vistkerfum og hnignun líffræðilegrar fjölbreytni fer vaxandi.Ísland þarf skýra stefnu um verndun vistkerfa, stofnsetningu fleiri friðlýstra svæða og umbætur á löggjöf um náttúruvernd. Landvernd hvetur til þjóðarátaks sem sameinar almenning, sveitarfélög, fræðasamfélag og fyrirtæki í markvissum aðgerðum til að stöðva náttúrutap.
Stjórnvöld og hagaðilar gegna lykilhlutverki í að hvetja neytendur til að velja vottaðar vörur – hvort sem um ræðir lífrænar, sjálfbærar, siðferðilega vottaðar eða lífvirknisvottaðar vörur en ræktun styður við eflingu líffræðilegrar fjölbreytni.
Einnig þurfa stjórnvöld að vinna að heilindum um hið svokallaða „30×30“ markmið – að friða 30% hafsins og 30% hafsins fyrir árið 2030, sbr. umræðu eftir kvikmyndina Ocean with David Attenborough sem frumsýnd var um miðjan maí.
Náttúruvernd í orkuuppbyggingu: Engin orkuuppbygging án heildrænnar náttúruverndarstefnu
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Landvernd varar við því að aukin orkuöflun til orkuskipta verði á kostnað ósnortinnar náttúru og líffræðilegrar fjölbreytni. Allar ákvarðanir um nýjar virkjanaframkvæmdir þurfa að byggjast á heildrænu mati þar sem náttúruvernd fær raunverulega vigt. Landvernd skorar á stjórnvöld að setja lögbundin viðmið um vernd verðmætra vistkerfa og tryggja að endurnýjanleg orka verði þróuð á ábyrgðarfullan hátt.
Hætta af hnignun AMOC-veltihringrásarinnar
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Ísland þarf að bregðast við hnignun AMOC (e. Atlandic meriodional overturning circulation) og Landvernd beinir sjónum að þeirri alvarlegu ógn sem felst í veikingu AMOC straumkerfisins, sem hefur bein áhrif á veðurkerfi, sjávarhita, sjávarstöðu og vistkerfi beggja vegna Atlantshafs. Ísland er í lykilstöðu til að stuðla að rannsóknum og vitundarvakningu um þetta mikilvæga efni. Landvernd skorar á stjórnvöld að efla stuðning við vísindasamfélagið til að fylgjast grannt með þróun AMOC og upplýsa almenning og stefnumótendur um afleiðingar veikingar kerfisins.
Tjón af völdum losunar: Ábyrgð fyrirtækja þarf að liggja ljós fyrir
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Landvernd leggur áherslu á mikilvægi þess að kortleggja raunverulegan efnahagslegan skaða sem stafar af losun gróðurhúsalofttegunda. Samfélagslegur kostnaður (SCC) þarf að komast í umræðuna en talið er að kostnaður sé $185 eða um 25 þúsund krónur á hvert tonn CO2. Sjá útreikning í aftasta dálki í Töflu 1. Heimildin er eini miðillinn sem fjallað hefur um þetta þarfa tjónamál en Hagfræðistofnun HÍ hefur notað of lágar tölur sem er einkar hættulegt í allri stefnumótunarvinnu. Ný ritrýnd rannsókn í tímaritinu Nature sýnir að fimm stærstu jarðefnaeldsneytisfyrirtæki Ástralíu hafi valdið efnahagslegu tjóni sem nemur yfir 600 milljörðum Bandaríkjadala á 30 ára tímabili. Sambærilegt mat þarf að fara fram á Íslandi, með áherslu á áhrif losunar frá innlendum fyrirtækjum. Markmiðið er að gera ábyrgð sýnilega, stuðla að ábyrgri hegðun og skapa grundvöll fyrir réttláta loftslagsbótastefnu.
Kolefnisspor neyslu
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Neyslutengd losun þarf að fá vægi í loftslagsstefnu Íslands. Stór hluti kolefnisspors Íslendinga á sér stað utan landsteinanna, í gegnum innflutning á mat, fötum og raftækjum. Landvernd hvetur stjórnvöld til að taka upp formlegt mat og birtingu á neyslutengdri losun (e. consumption-based emissions) og samþætta hana stefnumótun og upplýsingagjöf til almennings og fyrirtækja. Slíkt mat er forsenda þess að þjóðin geti mótað raunverulega ábyrga loftslagsstefnu.
Sjókvíaeldi (frá stjórn)
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Aðalfundur Landverndar, haldinn í Tjarnarbíói 23. maí, 2025, skorar á stjórnvöld að banna alfarið laxeldi í sjókvíum við Íslandsstrendur frá og með 2030. Stórtæk áform í laxeldi á landi sýna að greinin sjálf stefnir með þessa tegund matvælaiðnaðar upp á land. Opnar sjókvíar eru þannig tímaskekkja auk þess sem starfsemin veldur alvarlegum umhverfisskaða. Stjórnvöldum ber skylda til að leiða þessa stefnumótun og standa með náttúrunni.
Hvalveiðar verði bannaðar (frá stjórn)
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Landvernd telur hvalveiðar vera tímaskekkju. Hvalir eru næringarverkfræðingar úthafanna og líffræðilegur fjölbreytileiki eykst upp eftir fæðukeðjunni – frá þúsunda metra dýpi og upp á yfirborð. Því leggur Landvernd áherslu á að stjórnvöld setji hvalveiðibann frá og með 2025.
Vindorka: (frá stjórn)
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Aðalfundur Landverndar, haldinn í Tjarnarbíói 23. maí, 2025, skorar á stjórnvöld að standa með íslenskri náttúru gegn vindorkuvæðingu um heiðar og sveitir Íslands. Vindorkuver valda óafturkræfum náttúruspjöllum, stórfelldu landraski, sjón- og hljóðmengun, skaða vistkerfi og samfélög og ógna líffræðilegri fjölbreytni.
Þess er krafist að löggjafinn skapi sterkan lagaramma svo orkuinnviðir þjóðar, framleiðsla og dreifing, verði í almannaeigu til framtíðar til að tryggja beina aðkomu almennings að náttúruvernd. Ef fylgja á eftir áformum um einkavædd vindorkuver krefst aðalfundur þjóðaratkvæðagreiðslu fyrir rétt náttúru Íslands og komandi kynslóða. Leggja ber áherslu á að vindorka er mengandi, ósjálfbær og óstöðug orkuframleiðsla sem nærist á annarri og stöðugri raforkuframleiðslu í landinu.
Skógrækt (frá stjórn)
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Landvernd hefur áhyggjur af ágangi mannsins á vistkerfi á láglendi og telur þörf á endurskoðun landskipulagsstefnu svo náttúrutap verði ekkert árið 2030 eins og kveðið er á um í samningi Sameinuðu þjóðanna um verndun líffræðilegar fjölbreytni. Þess má geta að nýlegar rannsóknir benda til mikillar fækkunar mófuglastofna á síðustu árum eða um 30% milli áranna 2011 og 2024. Óbyggt og óræktað land á láglendi er mjög takmörkuð auðlind.
Þá telur Landvernd æskilegt að ríkið móti stefnu um skógrækt til kolefnisbindingar þar sem sett eru sjálfbærniviðmið og sem uppfylli skilgreiningu flokkunarreglugerðar ESB um sjálfbærni.
Í reglugerðinni eru gerðar kröfur um að starfsemin teljist hafa mælanleg jákvæð áhrif á einn af sex grunnþáttum ásamt því að fara eftir reglum um skaðleysi (Do No Significant Harm, DNSH) fyrir hina fimm þættina. Þættirnir eru:
- Aðgerðir gegn loftslagsbreytingum
- Aðlögun að loftslagsbreytingum
- Sjálfbær nýting og verndun vatns- og sjávarauðlinda
- Umskipti yfir í hringrásarhagkerfi
- Mengunarvarnir
- Verndun og endurheimt vistkerfa og líffræðilegrar fjölbreytni
Til að uppfylla viðmið fyrir skaðleysi þurfi að gæta þess að skógræktin hafi ekki áhrif á ástand og gæði vatnshlota, draga verður úr notkun áburðar vegna mengunar og gæta þess að skógræktin leiði ekki til breytinga á búsvæðum t.d. mófugla og annara ábyrgðategunda Íslands sem hafa hátt verndargildi eða eru sérlega viðkvæm fyrir hnignun líffræðilegrar fjölbreytni. Það sé í samræmi við Bernarsáttmálann og rauða lista IUCN. Felur það í sér, meðal annars, að notast ekki við ágengar tegundir.
Þá telur Landvernd að minnka verði lágmarksstærð skógræktar sem þarf að fara í umhverfismat niður í hundrað hektara úr tvö hundruð.
Aðgengi að Heiðmörk: Almannaréttur, meðalhóf og verðmæti náttúrunnar
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Gott aðgengi að náttúrunni felur í sér mikil samfélagsleg, heilsufarsleg og menningarleg verðmæti fyrir almenning og styður jafnframt við náttúruvernd. Því valda áform um að takmarka aðgengi að Heiðmörk vaxandi áhyggjum.
Heiðmörk er stærsta og fjölsóttasta útivistarsvæði höfuðborgarsvæðisins, með fjölbreyttum gróðri og einstökum jarð- og vatnafræðilegum eiginleikum. Svæðið er opið öllum – börnum og eldri borgurum, einstaklingum með ólíka færni, hreyfanleika og bakgrunn. Mikilvægt er að tryggja áframhaldandi aðgengi allra að Heiðmörk, svo fólk geti dvalist í náttúrunni, kynnst henni og notið útivistar á fjölbreyttan hátt.
Aðalfundur Landverndar hvetur alla sem koma að framtíðarskipulagi Heiðmerkur til að virða almannarétt og beita meðalhófi í ákvarðanatöku. Þannig má tryggja að nauðsynleg verndun vatnsbóla verði ekki á kostnað réttmæts aðgengis almennings að náttúru og útivistarsvæðum. Leita skal allra skynsamlegra leiða til að samræma markmið um vatnsvernd og rétt fólks til aðgangs að náttúru, í anda sjálfbærrar þróunar og lýðræðislegra sjónarmiða.
Þétting byggðar og almenningssamgöngur
ATH hefur verið uppfært fyrir ofan.
Landvernd telur mikilvægt að þétta byggð og skipuleggja blandaða byggð þar sem lögð er áhersla á 15 mín borgina. Þá sé mikilvægt að gæta þess að í íbúabyggðum sé gróður, birta og skjól og að ekki sé gengið á þau gæði við þéttinguna. Þá styður Landvernd heilshugar uppbyggingu borgarlínu .
Lög gegn vistmorði
ATH hefur verið fellt út í samstarfi við sendanda.
Vistmorð er skilgreint sem stjórfelld eyðilegging á vistkerfum. Landvernd bendir á að Evrópuþing ESB setti lög gegn vistmorði 2024 og allar aðildaþjóðir þurfa að aðlaga sig þeirri löggjöf ryrir 2026. Landvernd beinir þeirri beiði til stjórnvalda að vera til fyrirmyndar í þeim málum og bæði setja lög gegn vistmorði á Íslandi og vera í samfélagi þjóðfélaga sem leggja til að vistmorð verði hluti af Rómarsáttmálanum, sem er undirstöðureglugerð alþjóða glæpadómsstólsins (e. International Criminal Court) í den Hague.
Tillaga frá félaga í Landvernd:
Banna vindorkuver með lögum (Jóna Imsland)
Aðalfundur Landverndar haldinn í Tjarnarbíói 23.maí 2025 skorar á Alþingi Íslands að banna nú þegar, með lögum, uppsetningu á vindorkuverum á og í kringum Ísland. Að frátöldum þeim sem þegar er hafist handa við að koma upp.
Vindorkuver munu valda óbætanlegum og óafturkræfum náttúruspjöllum, stórfelldu landraski, sjón- og hljóðmengun, skaða vistkerfi og ógna líffræðilegum fjölbreytileika og skaða samfélög og atvinnulíf í landinu.
Þess er líka krafist að löggjafinn skapi sterkan lagaramma svo orkuinnviðir landsins, framleiðsla og dreifing, verði í almannaeigu til framtíðar til að tryggja beina aðkomu almennings að orku- og afkomuöryggi, matvælaöryggi og náttúruvernd.
Í ár er kosið í fjögur stjórnarsæti auk formannsembættis. Kjörgengir eru skráðir félagar, sem og fulltrúar félaga og samtaka í Landvernd, sem eru skuldlausir við samtökin.
Kosning fer fram rafrænt og hefst 20. maí og lýkur henni á aðalfundi Landverndar, 23. maí.
Tíu manns sitja í stjórn Landverndar, kosnir til tveggja ára. Góð hefð er fyrir því að stjórn Landverndar sé virk í náttúruverndarumræðunni og komi fram fyrir samtökin á margvíslegum vettvangi.
Sex framboð bárust til almennrar stjórnarsetu og munu þau kynna sig betur á næstu dögum:
Anna Þórhildur Gunnarsdóttir
Birgir Þórarinsson
Gunnlaugur Friðriksson
Gústaf Viðarsson
Tillögur að lagabreytingum. Texti sem er gulur og yfirstrikaður, fer út. Rauður texti er viðbætur.
Lög Landverndar
I. NAFN, AÐSETUR OG MARKMIÐ
1. gr.
Nafn samtakanna er „Landvernd, landgræðslu- og umhverfisverndarsamtök Íslands.“ Landvernd, umhverfisverndarsamtök Íslands.
2. gr.
Aðsetur Landverndar og varnarþing er í Reykjavík.
3. gr.
Markmið Landverndar eru:
a. Verndun náttúru og umhverfis Íslands á landi, í legi og í lofti svo þeim verði sem minnst spillt, okkur og komandi kynslóðum til handa.
b. Endurreisn spilltrar náttúru, náttúrugæða og umhverfis með þeim hætti er hæfir sem best náttúrulegum aðstæðum og búsetu í landinu.
c. Sjálfbær umgengni þjóðarinnar heima við og á hnattræna vísu, sem byggir á öflugri umhverfisvitund, þekkingu og verndarvilja.
d. Virk þátttaka Íslendinga í alþjóðasamstarfi um umhverfismál, þar sem þekkingu og reynslu er miðlað og leitað leiða til úrbóta.
4. gr.
Markmiðum sínum vill Landvernd ná með:
a. Fræðslustarfi svo sem útgáfu á fræðsluefni, útivist, náttúruskoðun, námskeiðum, fyrirlestrum, ráðstefnuhaldi og samvinnu við fjölmiðla.
b. Virkri þátttöku í umræðum um stefnumótun í umhverfismálum bæði hér á landi og með alþjóðlegum samskiptum og með samstarfi við stjórnvöld um þau mál.
c. Að virkja félagasamtök, fyrirtæki og einstaklinga til starfa og samstarfs um fræðslu og aðgerðir í umhverfismálum.
d. Umsögnum og aðgerðum er tengjast mati á umhverfisáhrifum og ákvörðunum um landnýtingu, og með umsögnum um þingmál.
II. FJÁRHAGSMÁL
5. gr.
Reikningsárið er frá 1. janúar til 31. desember.
6. gr.
Fjárhagsgrunnur Landverndar er einkum byggður á félagsgjöldum skráðra félaga í Landvernd og almennri fjáröflun samtakanna. Styrkir og fjárframlög einstaklinga, fyrirtækja í atvinnurekstri, stofnana og sveitarfélaga til Landverndar fara eftir nánara samkomulagi við stjórn ef um háar fjárhæðir er að ræða.
Landvernd starfar óháð styrktaraðilum.
7. gr.
Formaður, framkvæmdastjóri og gjaldkeri fara með fjárreiður Landverndar.
III. AÐILD
8. gr.
Aðild að Landvernd geta átt:
a. Einstaklingar.
b. Félög og samtök félaga.
c. Fyrirtæki í atvinnurekstri, stofnanir og sveitarfélög.
Stjórn Landverndar tekur afstöðu til aðildarumsóknar.
9. gr.
Félagar sem skráðir eru í Landvernd skulu greiða félagsgjöld eftir því sem hér segir:
a. Einstaklingar skulu greiða félagsgjald samkvæmt ákvörðun aðalfundar. Þó skulu einstaklingar, 25 ára og yngri, undanþegnir félagsgjöldum.
b. Félög og samtök félaga skulu greiða árleg félagsgjöld eftir nánara samkomulagi við stjórn Landverndar.
c. Fyrirtæki í atvinnurekstri, stofnanir og sveitarfélög skulu greiða árleg félagsgjöld eftir nánara samkomulagi við stjórn Landverndar.
Félagsgjöld undanfarins starfsárs skulu vera greidd í síðasta lagi fyrir aðalfund.
Stjórn Landverndar skal tryggja að haldin sé sérstök skrá yfir félaga í Landvernd sem skal uppfærð jafnóðum og breytingar verða á skráðum félögum.
10. gr.
Úrsögn úr Landvernd skal tilkynna skriflega. Skuldi félagi sem skráður er í Landvernd félagsgjöld til fjögurra ára er heimilt að strika viðkomandi af félagsskrá samtakanna.
IV. AÐALFUNDUR OG ALMENNUR FÉLAGSFUNDUR
11. gr.
Aðalfundur fer með æðsta vald í málefnum Landverndar.
12. gr.
Rétt til setu á aðalfundi eiga:
a. Einstaklingar sem eru skráðir félagar í Landvernd.
b. Fulltrúar tilnefndir af félögum og samtökum félaga skv. b-lið 8. gr., einn einstaklingur fyrir hvert byrjað þúsund skráðra félagsmanna, þó ekki fleiri en þrír frá hverjum aðila.
c. Fulltrúar fyrirtækja, stofnana og sveitarfélaga skv. c-lið 8. gr., einn einstaklingur frá hverjum aðila.
13. gr.
Allir þátttakendur á aðalfundi hafa málfrelsi og tillögurétt.
Atkvæðisrétt á aðalfundi hafa:
a. Einstaklingar sem eru skráðir og hafa greitt félagsgjöld. undanfarins starfsárs a.m.k. viku fyrir aðalfund. Til þess að nýjir félagar geti haft atkvæðisrétt á aðalfundi þurfa þeir því að hafa skráð sig einni viku fyrir fundinn og greitt félagsgjald ársins á undan
b. Fulltrúar samkvæmt b-lið 12. gr. sem greitt hafa félagsgjöld undanfarins starfsárs a.m.k. einni viku fyrir aðalfund.
Einfaldur meirihluti greiddra atkvæða ræður úrslitum mála á aðalfundi nema að lög þessi kveði á um annað. Ef atkvæði falla jöfn skal hlutkesti ráða.
Heimilt er að veita öðrum skráðum félaga umboð sitt á aðalfundi. Hver einstaklingur getur þó aldrei farið með fleiri en tvö atkvæði.
Fulltrúar samkvæmt b-lið 12. gr. skulu leggja fram skriflegt umboð sinna samtaka og geta farið með öll atkvæði þeirra hafi þeir umboð til þess.
Fulltrúar samkvæmt c-lið 12. gr. hafa ekki atkvæðisrétt á fundinum.
14. gr.
Aðalfundur skal haldinn í apríl eða maí ár hvert. Stjórn skal boða til aðalfundar á heimasíðu og með tölvupósti til skráðra félaga með a.m.k. sex vikna fyrirvara. Skriflegt fundarboð (síðara fundarboð) með dagskrá og með tillögum til lagabreytinga sem leggja á fyrir aðalfund skal senda skráðum félögum með tölvupósti eða öðrum hætti með eigi minna 10 daga fyrirvara. Skal í fundarboð upplýst um reglur sem gilda um kosningu stjórnar og ályktanir sem og þau framboð sem borist hafa til stjórnar. Aðalfundur er lögmætur sé rétt til hans boðað.
Verkefni aðalfundar skulu m.a. vera að:
Kjósa fundarstjóra og ritara
Kjósa í nefndir fundarins, þ. á m. kjörbréfanefnd og allsherjarnefnd.
Kynna skýrslu stjórnar og ársreikninga félagsins.
Afgreiða reikninga.
Afgreiða lagabreytingar.
Marka stefnu Landverndar.
Kjósa stjórn og skoðunarmenn reikninga.
Ákvarða félagsgjald.
15. gr.
Kjörgengir í stjórn eru einstaklingar sem eru skráðir félagar í Landvernd og fulltrúar félaga og samtaka félaga skv. b-lið 8. gr. Skulu þeir vera skuldlausir við samtökin. Kosning til stjórnar fer fram með leynilegri rafrænni atkvæðagreiðslu.
16. gr.
Aðalfundur getur kjörið heiðursfélaga samkvæmt tillögu frá stjórn Landverndar. Tillaga um slíkt kjör skal borin fram á aðalfundi og telst hún samþykkt ef 2/3 hlutar fundarmanna greiða henni atkvæði.
17. gr.
Almennan félagsfund skal halda samkvæmt ákvörðun stjórnar eða að ósk 1/10 hluta skráðra félaga. Skal fundur boðaður þá innan fjórtán daga með tilkynningu á heimasíðu samtakanna og með tölvupósti til skráðra félaga. Fundarboðinu skal fylgja dagskrá fundarins. Almennur félagsfundur er lögmætur sé rétt til hans boðað.
18. gr.
Í janúar, á þriggja ára fresti, skulu allir skráðir félagar boðaðir til almenns félagsfundar þar sem stefna Landverndar til næstu ára verður mörkuð. Á fundinum skal mynda sérstakan vinnuhóp, skipaðan 5-7 fundarmönnum, til að annast úrvinnslu á stefnumótunarvinnu fundarins og fullbúa lokatillögur að stefnu Landverndar til að leggja fyrir á næsta aðalfundi. Vinnuhópurinn skal starfa í samráði við stjórn Landverndar.
V. STJÓRN, FAGRÁÐ OG LANDSHLUTAFULLTRÚAR
19. gr.
Stjórnin er skipuð 10 einstaklingum. Formaður er kosinn í sérstakri kosningu á aðalfundi. Formaður og fjórir stjórnarmenn eru kosnir annað árið, en fimm stjórnarmenn hitt árið. Kosning skal vera skrifleg. Stjórnin skiptir með sér verkum.
Við stjórnarkjör skal eitt sæti í stjórn frátekið fyrir félaga í Landvernd sem er 30 ára eða yngri. Ná einstaklingur á þeim aldri ekki kjöri á aðalfundi skal leita til félagsins Ungir umhverfissinnar um tilnefningu.
Framboð til stjórnar skulu berast eigi síðar en 14 dögum fyrir aðalfund til skrifstofu Landverndar. Ef fleiri framboð berast en þau sæti sem eru laus, skal boðað til rafrænna kosninga. Stjórn setur nánari reglur um fyrirkomulag kosninga og kynningu á frambjóðendum.
20. gr.
Stjórnin stýrir málefnum samtakanna á milli lögmætra félagsfunda. Hún sér um að framfylgja samþykktum aðalfundar og lögum samtakanna, auk þess að bera ábyrgð á fjárreiðum þeirra. Á stjórnarfundum ræður afl atkvæða úrslitum. Séu atkvæði jöfn ræður atkvæði formanns. Stjórnarfundur er lögmætur ef 6 stjórnarmenn eru mættir.
21. gr.
Stjórn hefur heimild til að skipa í fagráð sem starfar á vegum Landverndar.
Fagráðið hefur það hlutverk að styrkja faglegan grundvöll í starfi samtakanna.
22. gr.
Stjórn hefur heimild til að skipa landshlutafulltrúa sem starfar á vegum Landverndar. Hlutverk landshlutafulltrúa á hverju svæði er að huga að náttúruverndarmálum viðkomandi svæðis, hvetja til og efla starfsemi náttúruverndarsamtaka á svæðinu og vera virkur tengiliður milli svæðisins og Landverndar.
VI. DEILDIR OG MÁLEFNAHÓPAR
23. gr.
Stjórn Landverndar getur heimilað stofnun landfræðilega eða málefnalega skilgreindra deilda og málefnahópa innan samtakanna.
24. gr.
Hlutverk deilda er að vinna að markmiðum Landverndar með áherslu á viðfangsefni innan tilgreinds svæðis eða málefnis sem fellur undir markmið Landverndar. Deildir geta valið sér sérstakt nafn og merki, en skulu gæta að skírskotun til Landverndar. Félagsmenn eru bæði skráðir í Landvernd og viðkomandi deild og greiða árgjald til Landverndar.
Deildum ber að halda aðalfund einu sinni á ári þar sem stjórn skal valin og skýrsla um starfið tekin saman.
Deild getur sótt um heimild til stjórnar Landverndar til að gerast sjálfstæður lögaðili með sjálfstæðan fjárhag. Ef deild hefur sjálfstæðan fjárhag skal árlega gengið frá ársreikning sem leggja skal fyrir aðalfund deildar með hefðbundum hætti. Eftir aðalfund skulu samþykktir reikningar sendir framkvæmdastjóra Landverndar og lagðir fram á aðalfundi Landverndar. Verði þessu ekki fylgt getur stjórn Landverndar afturkallað heimildina.
Félagadeildir skulu kjósa sér 3 til 5 manna stjórn sem skiptir með sér verkum. Upplýsa ber framkvæmdastjóra Landverndar um verkaskiptinguna. Stjórnin hefur það hlutverk að fylgjast með framvindu mála á verksviði deildarinnar og koma á framfæri ábendingum og umsögnum til viðkomandi aðila. Stjórnin skal halda fundargerðabók um samþykktir og umsagnir.
Deildir geta óskað eftir sérfræðiaðstoð og/eða fjárframlögum frá Landvernd til að leysa sérstök verkefni. Framkvæmdastjóri Landverndar tekur ákvörðun um hvort og hvernig sú aðstoð er veitt að höfðu samráði við stjórn Landverndar. Deildir geta ekki talað í nafni Landverndar nema að höfðu samráði við framkvæmdastjóra Landverndar.
Kalla skal til félagsfundar í deild óski 25% af félögum eftir því. Aðalfundur Landverndar hefur heimild til að afnema umboð deildarstjórnar ef starfsemi henni er talin vinna gegn markmiðum Landverndar Formenn deilda skulu árlega boðaðir til samráðsfunda með stjórn Landverndar.
25. gr.
Félagar í Landvernd með sérstök starfs- og áhugasvið eða áhuga fyrir afmörkuðum landsvæðum, geta stofnað málefnahóp að höfðu samráði við og með samþykki stjórnar Landverndar. Málefnahópum Landverndar ber í starfi sínu að standa vörð um almenn markmið Landverndar.
Málefnahópar geta óskað eftir sérfræðiaðstoð og/eða fjárhagsstuðningi frá Landvernd. Framkvæmdastjóri Landverndar tekur ákvörðun um hvort og hvernig sú aðstoð er veitt að höfðu samráði við stjórn.
Málefnahópar geta ekki talað í nafni Landverndar nema að höfðu samráði við framkvæmdastjóra samtakanna og skulu gæta þess í öllum yfirlýsingum og samskiptum við fjölmiðla.
VII. FRAMKVÆMDASTJÓRI OG STARFSFÓLK
26. gr.
Stjórn ræður framkvæmdastjóra Landverndar. Framkvæmdastjóri ber ábyrgð á og stýrir daglegum rekstri og fjármálum Landverndar. Hann ræður aðra starfsmenn í samráði við stjórn. Hann annast fjáröflun samtakanna ásamt gerð fjárhagsáætlana og fjárhagsskýrslna. Þá kemur hann fram fyrir hönd Landverndar í opinberri umræðu, gagnvart þriðja aðila og dómsstólum.
Framkvæmdastjóri getur ekki setið í stjórn Landverndar. Stjórnarmenn geta verið starfsmenn Landverndar en aðeins í hlutastörfum.
Framkvæmdastjóri skal sitja fundi stjórnar með tillögurétt og málfrelsi. Hann skal gera grein fyrir rekstri Landverndar og stöðu á stjórnarfundum, aðalfundi og hvenær sem stjórn æskir þess.
27. gr.
Ávallt skal vera til staðar skýr og skrifleg starfslýsing allra starfsmanna Landverndar.
VIII. LAGABREYTINGAR
28. gr.
Lögum þessum verður aðeins breytt á aðalfundi.
29. gr.
Tillögur til lagabreytinga skulu komnar í hendur stjórnar a.m.k. þremur vikum fyrir aðalfund. Til að lagabreytingar nái fram að ganga þarf samþykki 2/3 hluta atkvæða á aðalfundi.
30. gr.
Komi til slita á samtökunum þarf 2/3 hluta atkvæða á aðalfundi. Eignir samtakanna renni til umhverfisverndar á Íslandi, enda sé þeim varið í anda 3. lagagreinar Landverndar. Ákvæðum 3. og 26. gr. þessara laga má ekki breyta nema að höfðu samráði við ríkisskattstjóra.
Lög Landverndar voru fyrst samþykkt 30. október 1999. Lögunum var breytt á aðalfundi 29. apríl 2006 og 12. maí 2012.
Lög Landverndar voru endurskoðuð í heild og samþykkt á aðalfundi 6. júní 2020 og breytt á aðalfundi 12. júní 2021, 20. maí 2022 og 23. maí 2024.
Strætó
Fimm leiðir strætó stoppa beint fyrir framan Ráðhúsið sem er við hlið Tjarnarbíó! Leiðir 1, 3, 6, 11 og 12 stoppa fyrir utan Ráðhúsið.
Bílastæði við Tjarnarbíó
Erfitt getur reynst að finna bílastæði í miðbænum og biðjum við keyrandi gesti að koma tímanlega til að finna bílastæði. Best er að leggja í bílastæðahúsi Ráðhússins eða undir Hafnartorgi.
Aðgengi hjólastóla
Það er gott aðgengi hjólastóla bæði á kaffihúsi Tjarnarbíós og inni í áhorfendasal. Starfsfólk miðasölunnar aðstoðar fólk í hjólastól við að finna góðan stað inn í sal. Bílastæði fyrir fatlaða er að finna beint á móti leikhúsinu.
Félögum býðst að fylgjast með aðalfundi Landverndar í streymi. Lykilorðið er: Landvernd
Stefna Landverndar
2025-2028
Samantekt
Fyrstu skref í stefnumótunarvinnu Landverndar voru tekin í september 2024 þegar stjórn og starfsmenn Landverndar fóru yfir stöðu innra starfs samtakanna. Ákveðið var að auka áherslu á upplýsingamiðlun, menntun, fræðslu, samskipti og hverskyns samstarf. Jafnframt var ákveðið að skipaður yrði starfshópur í samræmi við lög félagsins með fulltrúum frá stjórn, starfsfólki og félögum. Lagt var til að halda í meginstef þágildandi stefnu en breyta „virkjun félaga” í „valdeflingu félaga.” Einnig var lagt til að hluti stefnumótunarferlisins færi fram úti á landi, með það að markmiði að virkja félaga víða og tryggja þeim raunverulegt eignarhald á nýrri stefnu samtakanna.
Samráð og þátttaka
Vinnan hélt áfram eftir áramót og 23. janúar 2025 stóð Landvernd fyrir samráðsfundi um náttúruvernd þar sem félagar gáfu kost á sér í starfshópinn. Í kjölfarið, 11. febrúar, fór fram hópavinna í stefnumótun. Báðir fundir fóru fram á netinu og var þátttaka góð. Starfshópurinn tók við niðurstöðum úr hópavinnunni og vann fyrstu drög að stefnu sem lögð voru fyrir stjórn. Eftir yfirferð stjórnar voru unnin önnur drög, sem síðan voru kynnt félagsmönnum.
Til þess að tryggja víðtæka samráðsvinnu voru haldnir þrír opnir stefnumótunarfundir:
2. apríl á Akureyri
3. apríl á Egilsstöðum
12. maí í Reykjavík
„Alla tíð verðum við að minnast þess að landið sem við höfum tekið í arf, er aðeins eign okkar um skamma stund. Okkur ber skylda til að skila því í hendur afkomenda okkar, ekki aðeins jafn góðu, heldur enn betra en þaðvar þegar við tókum við því.”
 Vigdís Finnbogadóttir, forseti Íslands 1980-1996
Hlutverk
Hlutverk Landverndar er að standa vörð um íslenska náttúru, tala fyrir samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda og verja réttindi fólks til heilnæms umhverfis. Landvernd er virkur þátttakandi í stefnumótun, fræðslu og upplýstri ákvarðanatöku í málum er varða landnotkun,auðlindir og umhverfi.
Markmið Landverndar
Markmið Landverndar eru að vera leiðandi afl í:
Verndun náttúru og umhverfis Íslands á landi, í legi og í lofti svo þeim verði sem minnst spillt, okkur og komandi kynslóðum til handa.
Endurheimt spilltrar náttúru, náttúrugæða og umhverfis.
Loftslagsmálum, stuðla að samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda á Íslandi, bindingu gróðurhúsalofttegunda og alþjóðastarfi sem stuðlar að samdrætti á heimsvísu.
Sjálfbærni í umgengni um náttúruauðlindir, bæði á Íslandi og á hnattræna vísu. Þá sé horft til þeirra mannréttinda að búa í heilnæmu umhverfi.
Virkri þátttöku Íslendinga í alþjóðasamstarfi um umhverfismál, þar sem þekkingu og reynslu er miðlað og leitað leiða til úrbóta.
Samstarfi náttúruverndar á Íslandi þar sem náttúruverndarfélög og einstaklingar víða um land geta leitað aðstoðar og valdeflingar.
Heimsmarkmið sameinuðu þjóðanna eru ætíð til viðmiðunar í starfi Landverndar. Sérstök áhersla er á heimsmarkmið um menntun til sjálfbærni (4.7) – og markmið um aðgerðir í loftslagsmálum og líf í vatni og á landi (13, 14 og 15). Önnur heimsmarkmið eins og sjálfbærar borgir og samfélög (11), ábyrg neysla og framleiðsla (12) og heilsa og vellíðan (3) koma einnig við sögu, sem og samhengið milli allra heimsmarkmiðanna.
Áherslur Landverndar 2025-2028
Sérstök áhersla verði lögð á að samþætta markmið um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda og vernd líffræðilegrar fjölbreytni. Jafnframt verði vernd í hafi og endurheimt votlendis sérstök viðfangsefni.
Starfsstefnur Landverndar
Samstarfsstefna
Öll sem láta sig umhverfið og náttúruna varða geta unnið með Landvernd. Með auknu þverfaglegu samstarfi er markmið Landverndar að auka verulega áhrif sín og vitund og vilja til að starfa í þágu umhverfismála.
Framkvæmdastefna
Starfsemi Landverndar einkennist af fagmennsku og vönduðum vinnubrögðum. Í aðgerðaáætlun framkvæmdastefnu skal setja skipurit fyrir skrifstofu Landverndar og starfa í þverfaglegum teymum.
Mannauðsstefna
Landvernd leitast eftir því að byggja upp eftirsóttan vinnustað. Verksvið og ábyrgð hvers starfsmanns verði skýr og skipulögð með þau markmið í forgrunni sem unnið er að hverju sinni. Hlutverk stjórnar verði skýrt og starfsmenn og stjórn hafi tækifæri til þess að kljást við spennandi verkefni innan síns áhugasviðs og auka þekkingu sína.
Meginþemu Landverndar
Fræðsla og umræður
Loftslagsmál
Náttúruvernd
Sjálfbært samfélag
Valdefling félaga
Fræðsla og umræður
1. Allir skólar á Íslandi verði Grænfánaskólar
Umhverfisfréttafólk, Grænfáni og önnur menntaverkefni Landverndar
Styðja vel við alla Grænfánaskóla
Efla kennara í menntun til sjálfbærni m.a. með námskeiðum
Námsefnisgerð um öll þemu Grænfánans m.a. hvað varðar loftslagsmál og líffræðilega fjölbreytni
Gera menntaverkefni Landverndar sýnilegri og auka gildi þeirra
Nýta Alviðru í auknum mæli
2. Stöðug fræðsla og umræða um umhverfismál
Nýta Náttúrukortið
Auka skilning á orðræðu og hugtakanotkun umhverfismála
Kynna jákvæð áhrif lífsstílsbreytinga
Leiðbeina þeim sem vilja standa sig vel í umhverfismálum
Sýnileiki á samfélagsmiðlum
Tryggja aðgengi allra að fræðsluefni Landverndar
Leita samstarfs við fjölmiðla
Efna til samtals milli aðila
Leita svara við spurningum frá almenningi
Varpa jákvæðu ljósi á náttúruverndarbaráttuna
3. Styðja við menntun og þekkingu allra kennara
Bjóða upp á endurmenntunarverkefni fyrir kennara
Bjóða kennurum upp á stuðning við notkun á námsefni
Sækja erlendar ráðstefnur um umhverfismenntun til að miðla til kennara
4. Efla náttúrulæsi almennings og ástúð/umhyggju fyrir náttúrunni
Efla útivist og náttúruupplifun
Ferðir á land í hættu í samstarfi við FÍ og náttúruverndarsamtök í landshlutum
Loftslagsmál
1. Öflugur þrýstingur á stjórnvöld
Bæta lagalega umgjörð umhverfismála
Stjórnvöld taki mið af umhverfisáhrifum lagasetningar og reglugerða
Leggja áherslu á bæði mótvægis- og aðlögunaraðgerðir
Tala fyrir kerfisbreytingum og hnattrænu réttlæti
2. Öflugur þrýstingur á sveitarstjórnir
Eftirfylgni með loftslagsáætlunum sveitarfélaga
3. Öflugur þrýstingur á atvinnulífið
Hvetja til samdráttar í losun
Landvernd hrósi því sem vel er gert
4. Sýna fram á að náttúruvernd og loftslagsmál fari saman
Fræðsla og kynning til almennings
Aðgerðaráætlanir til að standa við alþjóðlegar skuldbindingar í loftslagsmálum og um vernd líffræðilegrar fjölbreytni verði samþættar
Fara fram á forgangsröðun takmarkaðra náttúruauðlinda og draga fram þá fórn sem í því felst að nýta auðlindir
Benda á að náttúruauðlindir eigi að vera almannaeign og að þeir sem nýta auðlindina borgi sanngjarnt gjald fyrir
Leggja áherslu á vistkerfismiðaðar lausnir svo sem endurheimt votlendis
Nýjar leiðir í orkumálum, t.d. orkusparnaði, orkunýtni, bætt flutningskerfi og nýting nýrrar sjálfbærrar orkutækni sbr. varmadælur o.s.frv.
5. Fræðsla um loftslagsmál og hvað almenningur getur gert
Hvetja almenning til þátttöku í opinberri ákvarðanatöku
Loftslagsmálin eru allra – brúa bil á milli kynslóða í umræðu um loftslagsmál
Setja tölur í samhengi sem gerir þær aðgengilegri og skiljanlegri
Fræða almenning um þær lífsstílsbreytingar sem hafa áhrif ásamt því að skoða málin með linsu réttlátra umskipta og ábyrgðar
Náttúruvernd
1. Vernd Hálendisins
Hálendið allt verði friðað sem þjóðgarður á sama hátt og Vatnajökulsþjóðgarður
Kortlagning og verndun víðerna
Efla samstöðu um vernd hálendisins þvert á hópa
Efla virðingu, vitund og upplifun af Hálendi Íslands hjá almenningi Íslands
2. Náttúruvernd á hafsvæðum
Afla upplýsinga og miðla þekkingu á umhverfisáhrifum fiskveiða með tilliti til ólíkra veiðarfæra
Leggja áherslu á sjálfbærar veiðiaðferðir og vernd hafsvæða samkvæmt samningi um vernd hafsvæða í NA Atlantshafi (OSPAR)
Náttúruvernd í forgrunni við strandskipulag
Fara fram á sterkari stjórnsýsluramma utan um fiskeldi
Landvernd beiti sér gegn námugreftri á hafsbotni
Stefna ber að því að fasa út sjókvíaeldi við Íslandsstrendur fyrir 2030. Ljóst er að opið sjókvíaeldi veldur alvarlegum og varanlegum skaða í lífríkinu og ógnar villtum laxi.
Þrýsta á stjórnvöld um að vernda að minnsta kosti 30% hafsvæða innan landhelgi
Tala fyrir banni hvalveiða við strendur Íslands í nafni mannúðar, náttúruverndar og líffræðilegs fjölbreytileika
3. Líffræðileg fjölbreytni
Efla þekkingu og umhyggju fyrir íslenskri náttúru
Náttúruvernd á láglendi og heiðarlandi
Fjalla um ábyrgð Íslendinga á íslenskri náttúru í alþjóðlegu samhengi
Fræða almennt um mikilvægi líffræðilegrar fjölbreytni
Fleiri þjóðgarðar og friðlýst svæði
Staðið verði við alþjóðlegar skuldbindingar um að vernda 30% land-, haf- og strandsvæða fyrir árið 2030
Tala fyrir því að halda inngripi í náttúruleg ferli í lágmarki og að ekki skuli nota ágengar tegundir
Aðgerðum gegn ágengum tegundum á Íslandi verði komið á framkvæmdarstig
Landnytjar séu með sem sjálfbærustum hætti
Sérstaklega þarf að passa upp á ábyrgðategundir Íslands
4. Þrýstingur á stjórnvöld
Gæta þess að almenningur hafi aðgengi að upplýsingum um umhverfismál og hafi tækifæri til að taka þátt í ákvarðanatöku, þ.e. að Árósasamningurinn sé virtur
Að Skipulagsstofnun fái heimildir til að úrskurða endanlega í málum sem fá neikvæða niðurstöðu í áliti vegna umhverfismats
Að niðurstaða mats á umhverfisáhrifum sé virt
Vistmorð verði gert að glæpi gegn mannkyni
Tala fyrir auðlindaákvæði í stjórnarskrá
5. Orkumál
Fræða almenning og stjórnvöld um mengun og áhrif orkunýtingarkosta á náttúrufar
Vekja sérstaka athygli á áhrifum orkumannvirkja á ásýnd landslagsheilda, lífríki, samfélög og ferðamennsku hvort sem um er að ræða vindorku, vatnsafl, jarðvarma, raflínur eða aðra orkuvinnslu og mannvirki
Vindorkuver falli undir rammaáætlun
Upplýsa almenning og stjórnvöld um óafturkræf náttúruspjöll sem fylgja vindorkuverum Vindorkuver skaða vistkerfi, samfélög og sjálfbæra atvinnustarfsemi. Leggja ber áherslu á að vindorka er mengandi, ósjálfbær og óstöðug orkuframleiðsla sem nærist á annarri og stöðugri raforkuframleiðslu í landinu
Standa gegn upplýsingaóreiðu um orkuskort
Minnka sóun á raforku
Sjálfbært samfélag
1. Þrýstingur á stjórnvöld
Unnið sé eftir velsældarvísum – forgangsraðað verði fyrir samfélagslegan ávinning
Ríkisstyrkir verði með sjálfbærni að leiðarljósi
Dregið verði úr allri mengun sem skaðar fólk og lífríki
2. Grænar samgöngur og uppbygging
Fræðsla um um ólíka og hagkvæma ferðamáta
Tala fyrir bættum almenningssamgöngum og fjölbreytni í samgöngum
Tala fyrir kostum bíllauss lífsstíls
Tala fyrir þéttingu byggðar án þess að gengið sé um of á gróður, birtu og skjól
Tala fyrir uppbyggingu sjálfbærs lífsmáta – t.d. kjarnasamfélögum
3. Hringrásarhugsun
Tala almennt gegn sóun og ofneyslu
Vinna að og tala fyrir: deilihagkerfi, hringrásarhugsun
Vinna gegn matarsóun á öllum sviðum ferlis frá grunnframleiðslu til neytenda
Leggja mat á og upplýsa um neikvæðar afleiðingar neysluhyggju af öllu tagi
Fræðsla um velsældarhagkerfið
Valdefling félaga
1. Samstarf
Breiðara samtal ólíkra hópa innan náttúruverndarinnar
Landvernd hafi frumkvæði að því að auka samstarf við náttúruverndarfélög og samtök um landið
Landvernd haldi og taki þátt í viðburðum þar sem breiðfylking umhverfismála tekur saman höndum
2. Grasrótin
Landvernd haldi fjölbreytta viðburði fyrir félaga og almenning til félagaöflunar
Þar séu t.d. skemmtiviðburðir, fræðsluviðburðir og útivist
Landvernd leyti til grasrótarinnar reglulega, til dæmis með félagakönnun, um það sem gengur vel og það sem betur mætti fara
Uppbygging í Alviðru þar sem haldnir verði viðburðir og stjórn Alviðru skipuleggur sumardagskrá
3. Valdefling félaga um allt land
Landvernd sé styðjandi og leiðbeinandi fyrir félagasamtök og einstaklinga um allt land í náttúruvernd
Landvernd lyfti upp því sem vel er gert í öðrum félögum
