Náttúruverndarþing 2023 – Ályktanir

Náttúruverndarþingið 2023 var haldið í Árnesi.
Náttúruverndarþing 2023 samþykkti þrjár ályktanir: Um sjálfa náttúruna, helstu áskoranir náttúruverndar á Íslandi og hvernig hægt sé að styrkja náttúruverndina sem best.

A) Ályktun um áskoranir í náttúruvernd á komandi árum:

Náttúruvernd á Íslandi stendur frammi fyrir mörgum áskorunum til komandi ára. Náttúruverndarþing 2023 tók þetta sérstaklega til umræðu með næstu 30 ár í huga og listar upp eftirfarandi:

  • Tilraunir samfélagsins til þess að bæta ráð sitt í loftslagsmálum á kostnað náttúrulegra verðmæta eins og líffræðilegrar- og jarðfræðilegrar fjölbreytni.
    • Það er ekkert grænt við orku sem búin er til á kostnað náttúrulegra verðmæta, hún er í besta falli endurnýjanleg. Með sölu á upprunavottun tökum við enn fremur þátt í grænþvotti á orku á alþjóðlegum skala.
    • Stjórnmálafólk er hrætt við að taka óvinsælar ákvarðanir og hafa því nánast einungis ráðist í aðgerðir með hvötum sem efla þá frekar vöxt heldur en draga úr neikvæðum áhrifum á náttúru.
    • Í núverandi hagkerfi borgar ekki sá sem mengar.
    • Lausnir sem miða að því að dæla niður eða binda með öðrum hætti kolefni, svo sem skógrækt, fá of mikla athygli og hætt er við að það notist sem syndaaflausn.
  • Skautun á sér stað í samfélaginu þar sem loftslagumræðu er oft stillt upp á móti náttúruvernd.
  • Þörf er á skýrari stefnu í landnýtingu.
    • Endurheimt votlendis þarfnast mikillar innspýtingar.
  • Sjórinn og sjávarbotninn eru almenningi óaðgengilegir og því erfiðara að fylgjast með og eiga upplýsta umræðu um hvað á sér stað þar.
    • Ísland hefur samþykkt á alþjóðlegum vettvangi að friða 30% sjávar innan íslenskrar lögsögu.
  • Þau öfl sem vilja ráðast í framkvæmdir sem hafa neikvæð áhrif á lífríki eru mjög sterk af aðföngum svo sem peningum og mannskap og því er þrautseigja ein af helstu áskorunum náttúruverndar til framtíðar.
  • Mikill ágangur ferðamanna og óheft flæði þeirra til landsins hefur neikvæð áhrif á íslenska náttúru.

B) Ályktun um stuðning við náttúruvernd til framtíðar:

Náttúruverndarþing 2023 tók til umræðu hvernig styrkja mætti náttúruvernd á Íslandi til framtíðar og hafði þar til viðmiðunar næstu 30 ár. Margt kom til tals en einna helst:

  • Náttúruvernd hafi skýran málsvara á Alþingi og innan sveitarstjórna
    • Umhverfis- og orkumál falli ekki undir sama ráðuneytið heldur sé starfrækt öflug náttúruvernd innan umhverfisráðuneytisins
    • Náttúruverndarnefndir sveitarfélagana fái meiri leiðsögn og aðhald frá Umhverfisstofnun.
  • Lagalegur réttur náttúrunnar sé efldur og náttúruverndarsamtök fái aukið umboð til þess að sækja mál fyrir hönd hennar.
  • Dregið verði úr upplýsingaóreiðu með fræðslu til skólabarna, háskólanema, fjölmiðlafólks, þingmanna, sveitarstjórna sem og almennings.
    • Þannig sé dregið úr skautun í samfélaginu.
  • Ísland standi við alþjóðlegar skuldbindingar sínar og gott betur um 30% verndun svæða á landi og hafi fyrir árið 2030.
  • Innleitt sé stjórnarskrárákvæði þess efnis að náttúruauðlindir lands og sjávar séu þjóðareign og ágóði af nýtingu þeirra skili sér til samfélagsins.
  • Mengunarbótarreglan sé innleidd hvað varðar alla mengun, þar með talið losun gróðurhúsalofttegunda yfir ákveðnu marki.
  • Efla skal rannsóknir á íslenskri náttúru og vistkerfum.
  • Friðun hálendisins sé fest í lög, hvort sem það er sem þjóðgarður, friðland eða annað sem kemur í veg fyrir að sérstaða þess sem óbyggt land sé skert.
  • Hér verði innleitt öflugt hringrásarhagkerfi.

C) Ályktun um náttúruna:

Náttúran er ekki vél eða tæki sem við getum reiknað og skilið til fullnustu. Verðmæti hennar er ómetanlegt en allt líf byggir á því að til staðar sé heilnæmt umhverfi og heilbrigð vistkerfi. Allt í lífi okkar og samfélagi skal miða að því að ná samræmi við náttúruna en ekki ganga sífellt á hana. Þar sem núverandi efnahagskerfi nær því ekki þurfum við að sýna hugrekki og endurhugsa það frá grunni.

Ert þú í Landvernd?

Taktu afstöðu með náttúrunni og gakktu í Landvernd