Umsögn um rammaáætlun.
Landvernd, ásamt 12 öðrum félagasamtökum um náttúruvernd, sendi inn viðamikla umsögn um drög að þingsályktunartillögu um áætlun um vernd og orkunýtingu landsvæða (rammaáætlun).
Stofna á þjóðgarð á miðhálendi Íslands
Þar er m.a. lagt til að stofnaður verði þjóðgarður á miðhálendi Íslands; þjóðgarður sem myndi setja Ísland á heimskortið fyrir framsýni og áræðni í umhverfismálum.
Víðtækur stuðningur er við hálendisþjóðgarð
Nýleg skoðanakönnun sem Capacent Gallup vann fyrir þau náttúruverndarsamtök sem standa að þessari umsögn leiddi í ljós að víðtækur stuðningur er við stofnun þjóðgarðs á miðhálendi Íslands: 56% aðspurðra voru hlynnt, einungis 17,8% andvíg og 26,2% tóku ekki afstöðu.
Fyrsta skrefinu að stofnun miðhálendisþjóðgarðs er þegar náð með stofnun Vatnajökulsþjóðgarðs.
Næsta skref væri tenging hans við fyrirhugaðan Hofsjökulsþjóðgarð og síðan myndu fleiri svæði fylgja í kjölfarið.
Friðlýsa þarf dýrmæt svæði
Í umsögninni er þeirri niðurstöðu fagnað að virkjanahugmyndir á landsvæðum sem nú þegar njóta friðlýsingar hafi ekki verið teknar með í drögum að þingsályktunartillögunni. Um er að ræða dýrmæt svæði innan Vatnajökulsþjóðgarðs og Friðlands að Fjallabaki. Jafnframt telja samtökin afar mikilsvert að tillagan geri ráð fyrir að dýrmæt náttúruverndarsvæði eins og Þjórsárver, allt vatnasvið Jökulsár á Fjöllum, efsti hluti Tungnaár, Markarfljót, Djúpá og Hólmsá, Kerlingarfjöll, hluti Hengilssvæðisins (Bitra og Grændalur), Geysir og Gjástykki, auk annarra, verði sett í verndarflokk.
Stofna á eldfjallaþjóðgarð á Reykjanesskaga
Sterk rök hníga að því að stofnaður verði eldfjallaþjóðgarður á Reykjanesskaga og því er lagt til í umsögninni að ákveðnar virkjunarhugmyndir á svæðinu færist í verndarflokk. Landvernd hefur áður komið að hugmyndum um eldfjallagarð á svæðinu. Reykjanesskagi er einstakt svæði á heimsvísu og verðmæti þess ekki síst mikið vegna nálægðar við höfuðborgarsvæðið. Þá leggja samtökin áherslu á að færa allar virkjunarhugmyndir í Skaftárhreppi í verndarflokk vegna einstakrar jarðfræði, náttúru og víðerna svæðisins. Einnig er lögð til friðun jökulsánna í Skagafirði.
Förum hægt í frekari orkunýtingu
Í heildina fela tillögur félagasamtakanna í sér nokkrar tilfærslur á virkjunarhugmyndum í bið- og verndarflokk. Í umsögninni er bent á að vert er að fara hægt í frekari orkunýtingu. Orkunýting felur iðulega í sér óafturkræf áhrif á náttúru landsins og því er mikilvægt að fara sér hægt, sérlega þar sem óvissa ríkir um umhverfisleg, samfélagsleg og heilsufarsleg áhrif.
Virkjanir hafa óafturkræf áhrif á náttúru og samfélög
Samtökin minna einnig á að þegar hafi verið ráðist í margar virkjanir með miklum áhrifum á náttúru landsins. Auk þess er árleg þörf á raforkuframleiðslu til almennrar notkunar einungis rúmlega 50 GWh2 á ári, en þeirri þörf má auðveldlega sinna með stórauknum orkusparnaði og öðrum endurnýjanlegum orkugjöfum.
Að umsögninni stóðu
Áhugahópur um verndun Jökulsánna í Skagafirði
Eldvötn – samtök um náttúruvernd í Skaftárhreppi
Félag um verndun hálendis Austurlands
Framtíðarlandið
Fuglavernd
Landvernd
Náttúruvaktin
Náttúruverndarsamtök Austurlands (NAUST)
Náttúruverndarsamtök Íslands
Náttúruverndarsamtök Suðurlands
Náttúruverndarsamtök Suðvesturlands
Samtök um náttúruvernd á Norðurlandi (SUNN)
Sól á Suðurlandi
