Við fögnum því að komin séu drög að reglugerð við lög um landgræðslu varðandi leiðbeiningar og viðmið um sjálfbæra landnýtingu (nr.155/2018). Mikilvægt er að endurheimta gróður og jarðveg og jafnframt bæta landnýtingu og beitarstjórnun til að tryggja sjálfbæra landnýtingu. Mjög margt í þessari reglugerð auðveldar þá vinnu og er til mikilla bóta.
Hægt er að lesa umsögn Landverndar í heild sinni með því að smella á hnappinn neðst í greininni.
Samstarf við bændur nauðsynlegt
Landgræðsla hefur verið stunduð hér á landi í liðlega 100 ár og talsverður árangur hefur náðst. Gott samstarf við bændur hefur almennt átt þátt í árangrinum. En betur má ef duga skal, víða er landið verulega raskað. Sauðfjárbeit á vissum svæðum kemur í veg fyrir að raskað land endurheimtist. Land í röskuðu ástandi losar m.a. mikið magn af gróðurhúsalofttegundum út í andrúmsloft. Sauðfé er beitt á 25 þúsund ferkílómetra lands sem er í slæmu ásigkomulagi ef marka má nýlega skýrslu GróLindar verkefnisins.
Forsendur þessarar reglugerðar eru að allt landið sé undir sem beitiland. Að okkar mati hefði verið betri nálgun að velja sérstaklega svæði sem henta til beitar.
Ísland er eitt af fáum löndum þar sem samfélagið þarf að verja sig sjálft gegn ágangi búfjár. Þeir sem kæra sig ekki um ágang búfjár þurfa að eyða verulegu fé í að verja land sitt. Í löndunum sem við berum okkur saman við telst hins vegar eðlilegt fyrirkomulag að bændur beri ábyrgð á sínu búfé og haldi því á sínu landi. Áratugur vistheimtar á vegum Sameinuðu Þjóðanna er hafinn. Okkar stærsta framtak í þeim málum, ásamt endurheimt votlendis, ætti að vera að banna lausagöngu búfjár og endurheimta gróður og jarðveg á röskuðu landi.
Aukinn ferðamannastraumur
Álag á náttúru hefur vaxið töluvert undanfarið vegna aukins ferðamannastraums. Eins er mikið sótt eftir því að nýta landið undir mannvirki og aðrar framkvæmdir. Jarðrækt/akuryrkja og skógrækt hefur einnig aukist. Það er því brýnt að þessi reglugerð muni ramma vel inn þær reglur sem ber að fara eftir vegna margvíslegrar landnýtingar.
Mikilvægt er að reglugerðin taki á landnotkun vegna mannvirkjagerðar og ferðaþjónustu á skýran og vel útfærðan hátt. Að mati Landverndar er þörf á landnýtingarskipulagi fyrir allt landið þar sem náttúruvernd, og þá sérstaklega gróður og jarðvegsvernd og verndun víðerna og jarðmynja er leiðarstefið.
