Stjórn Landverndar telur að verndargildi Dyrhólaeyjar sé hátt og því mikilvægt að efla verndun svæðisins og aðliggjandi svæða. Mörk friðlandsins þarf að endurskoða þannig að það nái til Dyrhólaóss sem og aðliggjandi leira og votlendis. Þannig myndast meiri samfella í landslagi, fjölbreytni vistgerða eykst til muna og verndun Dyrhólaeyjar styrkist.
Umsögn Landverndar um stjórnunar- og verndaráætlun 2020-2029 fyrir
Dyrhólaey, friðland, Mýrdalshreppur.
Stjórn Landverndar fagnar framkominn tillögu um stjórnunar og verndaráætlun fyrir Dyrhólaey.
Stjórn Landverndar telur að verndargildi Dyrhólaeyjar sé hátt og því mikilvægt að efla verndun svæðisins og aðliggjandi svæða. Einstök fjallasýn, klettar og björg, víðfeðm sandströnd, votlendi og ós. Allt þetta skapar heild sem þarf að stand vörð um. Gott aðgengi og sú gestakoma sem því fylgir eru einnig verðmæti. Menningarminjar eru einnig nokkrar sem veita innsýn í mannlífið í Mýrdal fyrr á tímum þegar lífsbjörg var sótt í sjó og björg við erfiðar aðstæður.
Stjórn Landverndar tekur undir að ástæða er til að endurskoða auglýsingu um friðlandið Dyrhólaey. En meira þarf til. Það þarf að huga að því hvort mörkum friðlandsins séu fullnægjandi.
Dyrhólaós, leirur og votlendi þarfnast verndar
Nærliggjandi svæði, Dyrhólaós, leirur og votlendið þar fyrir norðan, eru mikilvægur hluti af vistkerfinu og upplifun gesta á sævðinu. Mikilvæg fuglabúsvæði eru í Dyrhólaós og umhverfi hans með leirum og lækjum. Þessi hluti svæðisins er í dag utan marka friðlýsingar. Á ósnum dvelja gæsir í fjaðrafelli. Um fartímann á haustin safnast á ósinn gæsir og álftir sem taka sig upp við fyrstu dagsbirtu og hefja flugið suður á bóginn, sem er tilkomumikil sjón 1. Áform um mannvirki á þessu svæði, sem lýst er í nýlegra samþykktri samgönguáætlun, eru þess eðlis að það er í raun í yfirvofandi hættu. Nú gæti verið lag til að bæta úr því. Með því að bæta Dyrhólaós sem og aðliggjandi leirum og votlendi við friðlýsinguna myndast meiri samfella í landslag og fjölbreytni vistgerða eykst til muna. Það mun bæta verndun svæðisins og Dyrhólaeyjar sjálfrar verulega.
Sinna þarf aðliggjandi svæðum
Stjórn Landverndar minnir á að við rannsóknir og vöktun er nauðsynlegt að sinna vel aðliggjandi svæðum en ekki binda þær eingöngu við Dyrhólaey eina.
Þar sem Dyrhóaley er vinsæll áningarstaður er nauðsynlegt að huga vel að aðkomu og upplifun gesta. Gestir sem ekki þekkja til aðstæðna getur staðið hætta af ölduróti og klettum. Undanfarin ár hefur margt verið gert til auka öryggi gesta og mikilvægt að halda áfram á þeirri braut.
Bygging bílastæðis og salerna á Lágey er umdeild framkvæmd. Það hefði mátt sjá fyrir sér aðrar leiðir til að mæta brýnni þörf fyrir þjónustu af þessu tagi. Nú þarf að taka skynsamlega á aðgengi og þjónustu við gesti að Háey. Svæðið þolir ekki mikla umferð og það kemur vel fram í tillögunni. Almenn umferð 4×4 bíla upp á Háey raskar friðsæld og eykur óþarfa álag. Slíka umferð ber að forðast í framtíðinni. Í tillögu er gert ráð fyrir að umferð gesta þar verði aðalega bundin við skilgreindar gönguleiðir og áningarstaði, en önnur umferð fari ekki inn á svæðið með öðrum hætti án leyfis Umhverfisstofnunar. Þetta fyrirkomulag gæti útlokað marga gesti frá að njóta útsýnis og náttúrupplifunar á Háeyju. Að þessu þarf að hyggja. Hugsanleg lausn væri að koma á vistvænum almenningssamgöngum frá Lágeyju upp á Háeyju. Landvernd hvetur Umhverfisstofnun til að skoða þennan möguleika og ræða við hagaðila um þá lausn.
Virðingarfyllst,
Auður Önnu Magnúsdóttir, framkvæmdastjóri Landverndar
1Sjá nánari lýsingu í skýrslunni Fuglalíf við Dyrhólaós í Mýrdal, Jóhann Óli Hilmarsson, apríl 2013.
