PLAST
Afmælispakki grænfánans í september
Skólar á grænni grein og grænfáninn á Íslandi fagnar 20 ára afmæli á árinu og þér er boðið í afmælið!
Í hverjum mánuði opnum við lítinn afmælispakka sem samanstendur af fræðsluefni og verkefnum tileinkað ákveðnu viðfangsefni.
Hvað veist þú
um plast?
Hvað veist þú
um plast?
Plast er sniðugt efni. Það er vatnshelt, endingargott og ódýrt. Plast getur verið örþunnt og mjúkt eins og plastpoki eða grjóthart og eldþolið eins og legókubbar. Þegar við flokkum plast þá er stundum hægt að endurvinna það og búa til nýja hluti úr plastinu.
Góð uppfinning
Plast var fundið upp fyrir meira en 100 árum. Fyrr á öldum notaði fólk önnur efni til að búa til nytsamlega hluti. Það notaði tré, gler, leir, málm, bein, skinn og jafnvel vambir!
Í dag er plast notað í hjálplega hluti líkt og reiðhjólahjálma og björgunarvesti.
Plast hefur hjálpað til við að létta farartæki líkt og bíla og flugvélar og svo er plast notað utan um mat svo að hann skemmist síður.
Vandamálið er hvernig við notum það
Vandamálið við plast er ekki endilega plastið sjálft heldur hvernig við notum það og hversu mikið við notum.
Plast er allt of sniðugt og gott efni til að nota bara einu sinni og henda.
Á hverju ári eru framleidd þrjúhundruð og fimmtíu milljón tonn af plasti – það jafgildir þyngd allra jarðarbúa!
Helmingurinn af þessu plasti er bara notaður einu sinni!
Komum í veg fyrir plastmengun í náttúrunni
Mikið af því plasti sem notað er í heiminum lendir úti í náttúrunni. Stundum er því bara hent beint á götuna, stundum fýkur úr opinni ruslafötu og stundum kemur það frá skipum eða fyrirtækjum.
Á hverju ári fara átta milljón tonn af plasti í sjóinn. Það er ansi mikið! Einn stór fíll er eitt tonn. Það væri eins og að henda átta milljón fílum í sjóinn á hverju ári!
Plast getur verið hættulegt dýrum eins og fuglum, fiskum og öðrum sjávardýrum. Dýrin geta flækst í plastinu og halda jafnvel að það sé matur. Þegar dýrin hafa borðað mikið af plasti halda þau að þau séu södd og fá ekki næga næringu.
En hvað getum við gert?
Við höfum vald til að breyta okkur sjálfum og hafa áhrif á aðra. Við höfum getu til aðgerða og getum fundið lausnir og breytt heiminum.
Við ættum að spyrja okkur sjálf hvað við þurfum í raun og veru og sleppt því svo sem er óþarfi. Kaupum ekki hluti sem rata í ruslið eftir nokkurra mínútna notkun. Spörum umhverfinu og náttúrunni það.
Einstaklingar – stjórnvöld og fyrirtæki þurfa að taka höndum saman
Þó að við getum gert margt sjálf til að draga úr plastmengun þá verður plastvandinn seint leystur af einstaklingum einum saman. Stjórnvöld og fyrirtæki bera mikla ábyrgð og þau þurfa að hjálpa til.
Ein góð leið til að hafa áhrif er að þrýsta á þau sem ráða og fræða annað fólk í kringum okkur um stöðuna. Við getum sent góðar hugmyndir og tillögur til stjórnvalda og fyrirtækja og vakið athygli á þessu máli.
Við getum öll haft áhrif
Verkefni
Hvert fer almenna ruslið?
Plastáskorun – Hvað nota ég og hverju get ég sleppt?
Skelin – Hver gerir hvað?
Hjálpum þeim að hjálpa hafinu
Pappapoki í ruslið
Hvað er örplast?
Plast í skólastofunni
Fimm hlutir gegn plastmengun í hafi – sem þú getur gert strax í dag.
Deildu með okkur hugmyndum og myndum
Ítarefni
Af hverju á plast ekki heima í hafinu? Ævar Þór Benediktsson segir frá.
Af hverju rekur rusl að Ströndum? Ásgeir Gunnar Jónsson, æðarbóndi við Breiðafjörð segir okkur frá því hvernig samspil golfstraums og pólstraums rekur rusl að landi. (2 mín) íslenska.
Hvað getum við gert? Endurhugsum framtíðina, stuttþáttaröð Landverndar um neyslu íslenska.
Fyrsti plastpokinn sem ég sá. Svava Svandís Guðmundsdóttir frá Görðum í Staðasveit, Snæfellsnesi segir okkur frá fyrsta plastpokanum sem hún fékk augum litið. (2 mín) íslenska.
Plastmengun í hafi, hvað getum við gert? Ævar Þór segir frá. (1 mín) íslenska.
Glimmerbann – glimmer í hafinu?. Hvatinn
Helmingur sæskjaldbaka hefur étið plast. Hvatinn
Mannfólk innbyrðir allt að 11.000 plastagnir á ári. Hvatinn
Hvernig er plast endurunnið? Vísindavefurinn
Hvernig verður plast til? Vísindavefurinn
Mengun hafsins og afleiðing hennar. Hvatinn
Plastagnirnar úr þvottavélinni. Hvatinn
Plastmengun í sjófuglum. Hvatinn
Stór hluti plastagna í hafinu úr fatnaði og dekkjum. Hvatinn
Uppruni örplasts á Íslandi – skýrsla
Verslun á netinu: Enn ein ógnin sem steðjar að umhverfinu. Hvatinn
Vilja banna plastagnir í snyrtivörum á heimsvísu. Hvatinn
Vísindamenn vilja banna notkun plastagna í snyrtivörum. Hvatinn
Af stað með úrgangsforvarnir, Nemendahefti frá Norden i skolen.
Finndu mig í fjöru, Strandhreinsunarverkefni með börnum, Umhverfisstofnun.
Himinn og haf, Námsvefur um mengun sjávar.
Hreint haf, Rafbók og verkefnasafn um hafið og ógnvalda þess.
Jörð í hættu!? Námsvefur með þemaverkefnum og myndskeiðum.
Plast og annað sorp í hafinu, Norden i skolen.
Örplast í hafinu, Norden i skolen
#grænfáninn20ára
#grænfáninn20ára
Notaðu myllumerkið #grænfáninn20ára og merktu Landvernd og Grænfánann á samfélagsmiðlum.